Tezde Alıntı Nasıl Yapılır?

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? Karışık bir konu gibi dursa da aslında hiçte öyle değil. Sizlere tezhizmetleri.com olarak Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? Detaylıca anlatalım. Tez yazımında alıntı yapmak, sadece başkalarının düşüncelerini kopyalayıp yazıya eklemek değildir.

Akademik alıntı kuralları Aksine, bilimsel bir çalışmada alıntılar; tez yazarının konuyla ilgili araştırma yaptığını, görüşleri değerlendirdiğini ve kaynaklara hâkim olduğunu gösterir. Bu yüzden alıntı yapmak, hem akademik dürüstlüğün hem de çalışmanın güvenilirliğinin temel taşlarından biridir.

Elbette alıntı yaparken belli kurallara uymak, hangi sistemin (APA, MLA, Chicago vs.) kullanıldığını bilmek ve intihale düşmemek gerekir.

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? Peki alıntı yaparken nereden başlanmalı? Öncelikle çalışmanın kapsamında kullandığınız bir kitap, makale, tez ya da internet kaynağından bir bilgi aldığınızda bunu mutlaka belirtmeniz gerekir.

Bu bilgiyi kelimesi kelimesine mi yazdınız, yoksa kendi cümlelerinizle mi aktardınız? Aradaki fark oldukça önemli. Doğrudan alıntı yaptıysanız (yani cümleyi hiç değiştirmeden aktardıysanız), tırnak içinde belirtmeli ve hemen ardından yazarın soyadı, yıl ve sayfa numarasıyla birlikte kaynak göstermelisiniz.

Eğer cümleyi kendi dilinizle özetlediyseniz yani dolaylı alıntı yaptıysanız, yine kaynak göstermek zorundasınız ama bu kez tırnağa gerek yoktur.

Alıntı yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri de çalışmanın bütünlüğünü bozmamaktır. Çok fazla doğrudan alıntı, tezinizin orijinalliğini zayıflatır. Bu nedenle genellikle dolaylı alıntılar önerilir. Ayrıca kullanılan her alıntının, kaynakçada eksiksiz bir biçimde yer alması gerekir.

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? yalnızca etik bir gereklilik değil, aynı zamanda araştırmacının bilimsel ciddiyetini gösteren önemli bir beceridir. Unutmayın, doğru yapılan her alıntı sizi bir adım daha ileri taşır.

Alıntı Nedir? Tezde Neden Yapılır?

Alıntı, başka bir yazarın veya kaynağın fikirlerini, ifadelerini ya da bulgularını kendi akademik çalışmamızda kullanmamız anlamına gelir.

Bu kullanım doğrudan olabilir; yani cümle ya da paragraf olduğu gibi alınarak tırnak içinde aktarılır. Ya da dolaylı olabilir; yani alınan fikir özetlenerek ya da yeniden ifade edilerek anlatılır. Her iki durumda da, bilgi ya da görüş size ait olmadığı için mutlaka kaynak gösterilmesi gerekir.

Akademik alıntı kuralları Tez yazarken alıntı yapmak, rastgele bir eylem değil; akademik yazının temel ilkelerinden biridir. Çünkü bilimsel yazımda en önemli unsurlardan biri kaynaklara dayalı, objektif ve geçerli bilgiler sunmaktır.

Kendi görüşlerinizi savunurken, bu görüşleri destekleyecek akademik çalışmalara, verilere ve kuramsal çerçevelere başvurmanız gerekir. İşte tam bu noktada alıntı devreye girer.

Alıntının Tez İçindeki Başlıca Amaçları

Bilgiye dayanak oluşturmak: Tezde ileri sürdüğünüz iddiaların bilimsel bir zemine oturmasını sağlar.

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? Bilimsel üretime katkı sunmak: Mevcut literatürü derleyip yeni bir bakış açısıyla yorumladığınızda, bilgiye katkı yaparsınız.

Kaynaklara atıfta bulunmak: Fikir sahiplerine saygı göstererek akademik etik kurallarına uyarsınız.

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? İntihalden kaçınmak: Alıntı yapmadan kullanılan her bilgi veya ifade intihal (bilimsel hırsızlık) sayılır. Bu da çalışmanızın geçerliliğini riske atar.

Hangi Durumlarda Alıntı Yapılmalı?

• Bir teori, tanım, bulgu ya da görüşü çalışmanıza dâhil ettiğinizde,
• Önemli bir düşünceyi kelimesi kelimesine aktardığınızda,
• İstatistiksel bir veri veya analiz sonucu kullandığınızda,
• Başka bir çalışmadan etkilenerek yeni bir yorum getirdiğinizde.

Kısacası, tez yazımında alıntı yapmak, düşüncelerinizi kanıtlarla desteklemenin en güvenilir yoludur. Ancak bu işlemi yaparken hem etik kurallara uymalı hem de uygun kaynak gösterim biçimini (örneğin APA 7) kullanmalısınız.

APA Stiline Göre Alıntı Yapma Kuralları

APA (American Psychological Association) stili, özellikle sosyal bilimlerde en çok tercih edilen kaynak gösterme biçimlerinden biridir.

Tez, makale ve akademik yazılarda başka bir yazarın düşüncesini kullanırken, alıntının doğru şekilde yapılması hem etik hem de bilimsel geçerlilik açısından büyük önem taşır.

APA stilinde alıntı yapmanın kendine özgü kuralları vardır. Bu kurallar, hem doğrudan alıntılar hem de dolaylı (parafraz) alıntılar için farklı biçimlerde uygulanır.

1. Doğrudan Alıntı (Direct Quotation)

Başka bir kaynaktan alınan ifade kelimesi kelimesine yazılır ve tırnak içine alınır. Ayrıca yazarın soyadı, yayın yılı ve sayfa numarası mutlaka belirtilmelidir.

• “Toplumun yapı taşlarını anlamak, birey psikolojisini çözümlemekten geçer” (Demir, 2020, s. 45).

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? Eğer alıntı 40 kelimeden uzunsa, tırnak işareti kullanılmaz. Metin paragraftan ayrı ve sola yaslı, blok şeklinde yazılır. Satır aralığı 1,5 veya 2 olabilir, metin genellikle 1,25 cm içerden başlar.

• Toplumun yapı taşlarını anlamak için yalnızca bireyin eylemlerine değil, bu eylemleri doğuran düşünce biçimlerine de odaklanmak gerekir. Bu analiz, bireysel davranışların ötesine geçerek toplumsal sistemlerin anlaşılmasını sağlar. (s. 45)

2. Dolaylı Alıntı (Paraphrasing)

Bir başka yazarın fikrini kendi cümlelerinizle ifade ettiğinizde dolaylı alıntı yapmış olursunuz. Bu durumda da mutlaka kaynak gösterilmeli ancak sayfa numarası isteğe bağlıdır.

• Demir’e (2020) göre bireyin davranışlarının anlaşılması, toplumsal yapıların analizine ışık tutar.
• Birey davranışları üzerine yapılan çalışmalar, toplum yapısının anlaşılması açısından kritik bir öneme sahiptir (Demir, 2020).

 3. İkincil Kaynak (Secondary Source)

Akademik alıntı kuralları Eğer ulaşamadığınız bir kaynaktaki görüş, başka bir yazarın eserinde yer alıyorsa ve siz o eseri kullanıyorsanız, bu durumda ikincil alıntı yapılır.

• Freud’un bilinçaltı kuramı, sonraki yıllarda birçok bilim insanı tarafından ele alınmıştır (akt. Kaya, 2018).

Bu durumda yalnızca Kaya (2018) çalışması kaynakçaya eklenir. Freud’un çalışması değil.

• APA stilinde sayfa numarası yalnızca doğrudan alıntılarda zorunludur.
• Alıntının bütünlüğünü bozmamak için anlamı değiştirecek müdahalelerden kaçının.
• Yabancı dilde bir alıntı yaptıysanız, Türkçe çevirisini ayrıca verebilirsiniz. Ancak orijinal metni kaynakça bölümüne yazmalısınız.
• Alıntı yapılan her kaynak, tez sonunda “Kaynakça” bölümünde eksiksiz yer almalıdır.

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? Alıntı kurallarına uymak, çalışmanızı hem etik açıdan sağlam hem de akademik açıdan güvenilir kılar. APA alıntı örnekleri Özellikle APA stiline hâkim olmak, tez yazım sürecinde size büyük kolaylık sağlayacaktır.

Kısa Alıntılar (40 kelime altı) Nasıl Yazılır?

Akademik alıntı kuralları Tez ya da akademik metin yazarken, başkalarının görüşlerine yer vermek gerektiğinde kısa alıntılar oldukça yaygın biçimde kullanılır. APA 7’ye göre 40 kelimeyi geçmeyen doğrudan alıntılar, belirli kurallara uygun şekilde yazılmalıdır.

Bu kurallar hem alıntının biçimini hem de kaynak gösterimini kapsar. Aşağıda kısa alıntıların nasıl yazılması gerektiğini örneklerle ve detaylarla açıklıyoruz:

1. Tırnak İşareti Kullanılır

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? 40 kelime altındaki doğrudan alıntılar tırnak işareti (” “) içine alınmalıdır. Tırnak işareti, alıntının başı ve sonunda mutlaka yer almalı; alıntı metinle bütünleşik biçimde yazılır.

• “Eğitim, bireyin kendini gerçekleştirmesinde temel araçlardan biridir” (Yılmaz, 2019, s. 22).

2. Kaynak Bilgisi Parantez İçinde Verilir

APA alıntı örnekleri Alıntının hemen sonunda yazarın soyadı, yayın yılı ve sayfa numarası parantez içinde belirtilmelidir. Sayfa numarası zorunludur.

• “Alıntı cümlesi” (Yazar, yıl, s. sayfa numarası).

3. Yazar İsmi Cümlenin Başında da Kullanılabilir

Yazarın adı metin içinde geçtiyse, sadece yıl ve sayfa numarası paranteze alınır.

• Yılmaz (2019) “eğitimin bireyin gelişiminde yapı taşı olduğunu” vurgular (s. 22).

4. Noktalama İşaretlerine Dikkat Edin

Akademik alıntı kuralları Alıntı sonunda kapanış tırnağından sonra nokta gelmelidir, parantez sonrasına değil. Doğru yerleştirilen noktalama işaretleri, APA biçimine uygunluğun önemli bir parçasıdır.

5. Yabancı Dilden Alıntılar

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? Yabancı bir kaynaktan yapılan kısa alıntılar da aynı kurala tabidir. Ancak istenirse çeviri ek olarak parantez içinde verilebilir ya da dipnot olarak sunulabilir.

• “Education is the most powerful weapon which you can use to change the world” (Mandela, 1994, s. 14).

Uzun Alıntılar (40 kelime üstü) Blok Alıntı Şeklinde Nasıl Verilir?

Tez veya akademik metin yazarken, başkalarının fikirlerine doğrudan yer vermeniz gerekebilir. Eğer bu alıntılar 40 kelimeyi aşıyorsa, artık bir blok alıntı olarak değerlendirilir ve APA 7 stiline göre farklı bir şekilde yazılır. Uzun alıntıların biçimsel sunumu, kısa alıntılardan ayrılır ve daha dikkatli düzenlenmesi gerekir.

İşte APA 7’ye göre uzun (blok) alıntı yaparken dikkat etmeniz gereken temel kurallar:

1. Tırnak İşareti Kullanılmaz

Blok alıntılarda tırnak işareti kesinlikle kullanılmaz. Bu, APA stilinin en temel farklarından biridir. Alıntının blok şeklinde yazılması zaten özel bir alıntı olduğunu belirtir.

2. Yazı Bloğu 1,25 cm İçeriden Başlatılır

Uzun alıntılar, metnin sol kenarından 1,25 cm içerden başlatılır. Bu şekilde alıntı paragrafın geri kalanından görsel olarak ayrılır. Alıntının tamamı aynı girintide kalmalı, satır aralıkları ise genellikle metinle aynı kalır (1,5 veya 2 satır aralığı).

3. Alıntıdan Sonra Kaynak Gösterimi Yapılır

Blok alıntının sonunda, parantez içinde yazarın soyadı, yayın yılı ve sayfa numarası belirtilir. Nokta parantezden sonra konur.

Eğitim, yalnızca bilgi aktaran bir süreç değildir. Aynı zamanda bireyin sosyalleşmesini, kendini ifade etmesini ve toplumsal rolleri öğrenmesini sağlayan çok yönlü bir gelişim sürecidir. Bu süreçte öğretmen yalnızca bilgi veren değil, rehberlik eden bir figür haline gelir. (Yılmaz, 2020, s. 45)

4. Yazar Adı Cümlede Geçiyorsa

Yazar adı cümlede geçiyorsa, sadece yayın yılı ve sayfa numarası parantez içinde verilir.

APA alıntı örnekleri Eğitim, yalnızca bilgi aktaran bir süreç değildir. Aynı zamanda bireyin sosyalleşmesini, kendini ifade etmesini ve toplumsal rolleri öğrenmesini sağlayan çok yönlü bir gelişim sürecidir. Bu süreçte öğretmen yalnızca bilgi veren değil, rehberlik eden bir figür haline gelir. (s. 45)

5. Metne Uyumlu ve Gerekli Olduğunda Kullanılmalı

Blok alıntılar her ne kadar güçlü bir destek sunsa da, sık kullanıldığında metni boğabilir. Uzun alıntılar, yalnızca gerçekten ihtiyaç duyulduğunda ve metne anlamlı katkı sağlayacaksa kullanılmalıdır. Aksi takdirde, okuyucunun dikkatini dağıtabilir.

6. İtalyan Alfabesi, Eski Metinler veya Arşiv Belgeleri

APA alıntı örnekleri  Eğer alıntılanan metin eski bir belge ya da özel karakterler içeriyorsa (örneğin: Osmanlıca’dan çeviri), orijinal hali italik yazılarak ya da dipnotla açıklanarak sunulabilir. APA, bu tür durumlarda esnekliğe izin verir.

Uzun alıntılar, özellikle literatür taraması, teori açıklamaları veya tarihî metinlerle çalışırken kaçınılmazdır. Ancak APA kurallarına göre düzenli ve net biçimde yazmak, hem akademik etik hem de yazım kalitesi açısından gereklidir.

İnternetten Yapılan Alıntılar Nasıl Yazılır?

İnternetten yapılan alıntılar tezlerde sık kullanılan kaynaklardan biridir. Ancak bu tür alıntılar, diğer basılı kaynaklardan farklı şekilde ele alınmalı ve dikkatle yazılmalıdır.

Çünkü internet kaynakları genellikle dinamik, zamanla değişen içerikler barındırır ve bazen doğruluğu veya kalıcılığı sorgulanabilir. Bu yüzden alıntı yaparken kaynağın güvenilirliği ve erişim tarihine dikkat etmek gerekir.

İnternetten alıntı yaparken öncelikle, alıntının tam metnini veya önemli bir kısmını doğrudan yazıyorsanız, bunu tırnak içinde ve metin içinde kısa alıntı kurallarına göre belirtmelisiniz. Eğer alıntı uzun ise, blok alıntı olarak düzenlemek gerekir.

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? Metin içinde alıntının hemen yanında yazarın adı, yayın yılı ve mümkünse sayfa numarası (varsa) parantez içinde gösterilir. Sayfa numarası yoksa paragraf numarası veya başlık belirtilerek referans verilir.

Kaynakça kısmında ise internet kaynağı tam ve doğru şekilde belirtilmelidir. APA stilinde; yazar adı (varsa), yayın yılı, makale veya sayfa başlığı, sitenin adı, erişim tarihi ve URL gibi bilgiler yer alır. Örneğin, resmi kurumların, akademik platformların veya güvenilir haber sitelerinin adresleri tercih edilmelidir.

Erişim tarihi özellikle içerik sık değişiyorsa önemlidir. Çünkü sayfa içeriği ilerleyen zamanlarda değişebilir ya da kaldırılabilir. Bu yüzden “Erişim tarihi: Gün/Ay/Yıl” olarak yazmak, ileride kaynak doğrulaması için fayda sağlar.

internetten yapılan alıntılar; güvenilir kaynaklardan seçilmeli, doğru referans formatında gösterilmeli ve erişim tarihi mutlaka eklenmelidir. Bu sayede hem etik kurallara uyulur hem de tezinizin akademik değeri korunmuş olur. Alıntı yaparken aşırıya kaçmadan, özgün cümlenizi de metne eklemek önemlidir.

Alıntı İçinde Alıntı (İkincil Kaynak) Nasıl Gösterilir?

Tez yazımında bazen doğrudan erişemediğiniz bir kaynaktan alıntı yapmak zorunda kalabilirsiniz. Bu durumda, orijinal kaynaktan yapılan alıntıyı başka bir kaynakta görürseniz “ikincil kaynak” kullanmış olursunuz.

İkincil kaynak kullanımı mümkündür ancak mümkünse orijinal kaynağa ulaşmak daha doğrudur. Yine de ikincil kaynaktan alıntı yaparken APA stiline uygun şekilde referans vermek gerekir.

İkincil kaynak gösteriminde, metin içinde önce orijinal yazar belirtilir, ardından “aktaran” ifadesi ile alıntının yapıldığı ikinci kaynak belirtilir. Kaynakçada ise sadece ulaşabildiğiniz ikinci kaynak yazılır.

Örnek metin içi gösterim

(Orijinal Yazar, yıl, aktaran İkinci Yazar, yıl)

Adım	Açıklama	Örnek
1. Orijinal Kaynağı Yaz	İlk alıntıyı yapan yazar ve yılı metin içinde belirtin.	Freud, 1900
2. Aktaran Kaynağı Yaz	Alıntının yapıldığı ikinci kaynağı “aktaran” ifadesiyle belirtin.	aktaran Öztürk, 2020
3. Kaynakçada Sadece Aktaran Kaynak	Kaynakçada sadece ulaşılabilen ve okuduğunuz ikinci kaynak yer alır.	Öztürk, A. (2020). Psikanaliz ve…
4. Uygun APA Formatını Kullanın	Hem metin içi hem kaynakça kısmında APA kurallarına dikkat edin.	(Freud, 1900, aktaran Öztürk, 2020)

Tezde Alıntı Nasıl Yapılır? İkincil kaynak kullanımında dikkat edilmesi gereken en önemli şey, doğrudan orijinal kaynağa erişemediğiniz durumlarda bu yöntemi tercih etmektir. Böylece hem akademik dürüstlük korunur hem de kaynak gösterme doğru yapılmış olur. Her zaman orijinal kaynağa ulaşmaya çalışmak en iyisidir.

Sık Sorulan Sorular

1. Soru: Tezde alıntı yaparken hangi kaynakları kullanabilirim?

Cevap: Kitaplar, makaleler, tezler, internet kaynakları gibi güvenilir ve akademik geçerliliği olan her türlü kaynak alıntı için kullanılabilir.

2. Soru: Alıntı yaparken mutlaka kaynak göstermeli miyim?

Cevap: Evet, yapılan her alıntı mutlaka doğru biçimde kaynak gösterilmelidir. Aksi takdirde intihal sayılır.

3. Soru: Kısa ve uzun alıntılar arasında nasıl bir fark var?

Cevap: Kısa alıntılar (40 kelime altı) metin içinde tırnak işaretiyle yazılır, uzun alıntılar ise blok alıntı şeklinde ayrı bir paragraf olarak düzenlenir.

4. Soru: İkincil kaynaktan alıntı yapmak doğru mu?

Cevap: İkincil kaynak kullanımı önerilmez ama zorunluysa orijinal yazar ve aktaran kaynak belirtilerek alıntı yapılabilir.

5. Soru: İnternetten alınan alıntılar nasıl gösterilir?

Cevap: İnternet kaynaklarında yazar adı, yayın tarihi, sayfa numarası yoksa, mümkün olan en fazla bilgiyi verip URL veya DOI eklenmelidir.

6. Soru: APA stiline göre alıntı yaparken nelere dikkat etmeliyim?

Cevap: Yazar soyadı, yayın yılı, sayfa numarası gibi bilgilerin eksiksiz ve doğru biçimde verilmesi gerekir. Ayrıca alıntının formatı APA kurallarına uygun olmalıdır.